Onderzoek naar hoogbegaafdheid (en aanverwante stoornissen)

Regelmatig wordt er een vraag over diagnostiek naar hoogbegaafdheid bij volwassenen gesteld. Omdat er een erfelijk component in intelligentie zit, is de kans groot dat er sprake is van hoogbegaafdheid als dit al in de familie zit en in bepaalde gevallen is het dan ook echt de moeite waard om dit te onderzoeken. Hiernaast melden zich veel volwassenen aan, die eerder een andere diagnose hebben gekregen, zoals ADHD of Autisme (ASS) en die deze in twijfel trekken met hoogbegaafdheid in het achterhoofd. Voor alle diagnoses en misdiagnoses in relatie tot hoogbegaafdheid ben je welkom! 

 

Kenmerken hoogbegaafdheid bij volwassenen

  • Ik erger me snel aan anderen; het duurt vaak zo lang voor een ander iets begrijpt. Ik voer taken liever alleen uit omdat het dan een stuk sneller gaat.
  • Mijn hoofd kan ontploffen van de ideeën; ook ben ik bijzonder goed in piekeren of kan ik mijn hoofd nooit “uit” zetten.
  • Ik ben een gevoelig mens. Ik voel anderen feilloos aan (vooral de non-verbale communicatie brengt mij soms in de war). Ik heb makkelijk last van harde geluiden / fel licht / knellende kleding. Ik geef de voorkeur aan een rustige omgeving of ben juist zeer energiek in mijn gedrag of praten.
  • Ik heb een hekel aan onrechtvaardigheid en kan zelfs misselijk worden als ik onrecht zie. Ik strijd ervoor om mijn gelijk te krijgen als ik zeker weet dat het recht aan mijn kant staat.
  • Ik ben niet perfect, maar zou wel héél graag alles perfect willen doen. Dat kan betekenen dat mijn lat altijd te hoog ligt, maar het kan ook juist zijn dat ik bepaalde taken niet aanneem omdat ik niet zeker weet of ik die wel perfect uit kan voeren.

Redenen voor diagnostiek

Er zijn allerlei redenen om iets met je vermoedens te doen. De belangrijkste reden om het NIET te doen, is om je door een IQ-test ‘beter’ te voelen. Want enkel een diagnose is onvoldoende om je beter te voelen. Mocht je niet helemaal lekker in je vel zitten, dan is het raadzaam om na het onderzoek extra behandelafspraken te maken, waardoor je je écht beter gaat voelen. In sommige gevallen wordt zelfs aangeraden om vooraf een paar behandelafspraken te maken, omdat sommige persoonlijke uitdagingen ervoor kunnen zorgen dat de uitslag van het onderzoek niet klopt. Denk hier bijvoorbeeld aan faalangst; het is fijner om eerst aan een veilige setting te werken en een juiste onderzoeksuitslag te kunnen krijgen dan om zo snel mogelijk onderzoek te doen en door faalangst een te lage IQ-uitslag te laten zien.

Redenen om WEL iets met je vermoedens te doen:

  • Omdat je een negatief zelfbeeld hebt en dat wil verbeteren.
  • Omdat je denkt dat je aan het onderpresteren bent op je werk.
  • Omdat je vastloopt in je werk en op zoek bent naar een beter passende uitdaging.
  • Omdat je behoefte hebt aan sociale contacten die beter bij jouw karakter passen.
  • Omdat je onverwerkte gebeurtenissen, gerelateerd aan hoogbegaafdheid, uit het verleden wil verwerken en toekomstgericht bezig wil zijn.

Zit hier een reden tussen waar jij al vaker bij stil hebt gestaan? Dan ben je weer een stapje verder en gaan we op weg naar de volgende vraag.

 

Diagnostiek naar hoogbegaafdheid

Een IQ-test kun je in principe bij elke psycholoog af laten nemen. Echter, er bestaan grote verschillen in kennis en kunde over hoogbegaafdheid bij de psychologen die volwassenen behandelen en diagnosticeren. Bij Praktijk Hoogbegaafd wordt een IQ-test afgenomen onder optimale omstandigheden, rekening houdend met de karaktereigenschappen en de gevoeligheid voor specifieke traumasituaties. Waar kinderen namelijk makkelijk last hebben van bijvoorbeeld faalangst en een sterk zelfbewustzijn, wordt dit bij volwassenen nóg sterker terug gezien. Je hebt dan ook altijd eminimaal één intakegesprek vóórdat het onderzoek afgenomen wordt, zodat we vanuit een optimale situatie de diagnostiek kunnen oppakken. Het doel is om bij elke volwassene het juiste IQ vast te stellen en niet om zo veel mogelijk IQ-testen af te nemen… Tijd, rust en ruimte zijn de sleutelwoorden voor een juiste testafname.

Daarnaast wordt de diagnose ‘hoogbegaafdheid’ nooit enkel op een IQ-test gebaseerd, maar worden ook de persoonskenmerken, traumasituaties en leefomstandigheden in kaart gebracht. Daarmee kan de hoogbegaafdheid écht vastgesteld worden en wordt niet alleen een IQ-getal gegeven.