Beelddenken
Veel hoogbegaafde kinderen hebben een voorkeur voor het leren in beelden. Deze voorkeur stamt nog uit onze vroege ontwikkeling. Als klein kind denken we namelijk allemaal in beelden. Op het moment dat we naar school gaan en worden getraind om op een andere manier van denken, schakelen de meeste mensen over naar een meer verbale manier van denken. De voorkeur voor het beelddenken vervalt en er ontstaat langzamerhand een combinatie van beeld- en woorddenken of een voorkeur voor woorddenken. Bij jonge kinderen is het is daarom moeilijk te zeggen of het beelddenkers zijn of niet.
Beelddenken, een term
De term beelddenken bestaat al tientallen jaren. De term is bedacht door de Haagse logopediste Maria J. Krabbe (1889 – 1967). Zij ontdekte dat er aantal kinderen anders communiceerde en dat hun taalvaardigheden afwijkten van hun andere vaardigheden. Na jarenlang onderzoek werd door Maria een onderscheid gemaakt tussen het denken in beelden en het denken in woorden. De term beelddenkers ontstond. Maria’s stelling `De maatschappij eischt officieel woorddenkers, het leven snakt naar beelddenkers.` is misschien nog actueler dan ooit.
Beeldenken en onderwijs
“De maatschappij eist woorddenkers…” Het onderwijs is daarom nog steeds erg gericht op verbale instructie, feedback en oefeningen. Een leerkracht staat voor de klas en vertelt de kinderen wat ze moeten weten. De meeste kinderen kunnen vanaf het begin van hun schoolperiode prima overschakelen naar woorddenken en leren auditief. Dit sluit prima bij elkaar aan dus. Aangezien ons onderwijssysteem zich richt op de grootste middengroep, werkt dit systeem nog altijd. Maar wat nu als je anders denkt?
Kinderen die in beelden denken, en dat zijn hoogbegaafden vaak, hebben juist een andere onderwijsbehoefte; zij willen vanuit een overzicht (TopDown) aan de slag en verwerken informatie meer in plaatjes en filmpjes. De kracht die dat met zich meebrengt is bijvoorbeeld een fotografisch geheugen, maar de valkuil is bijvoorbeeld een moeizame leesontwikkeling. Omdat er op de basisschool veel getest wordt op bijvoorbeeld lezen, functioneert de beeddenker onvoldoende. Het hoogbegaafde kind presteert onder en niet zoals je zou verwachten gezien het IQ. Wanneer het vermoeden bestaat van beelddenken bijvoorbeeld omdat achterstand in leesontwikkeling, maar bijvoorbeeld ook automatiseren, spelling en planning, niet verklaarbaar is vanuit cognitieve capaciteiten, kan het zinvol zijn om een beelddenkonderzoek te laten afnemen. Het op tijd signaleren van de denkvoorkeur bij een kind is belangrijk omdat het brein tot het tiende jaar volop bezig is om het talige vermogen te ontwikkelen. Met de juiste (visuele) begeleiding kan er nog veel veranderen en kunnen ergere problemen worden voorkomen.
Beelddenkonderzoek
Binnen Praktijk Hoogbegaafd zijn we opgeleid tot het zelfstandig afnemen van een Individueel Onderwijskundig Beelddenkonderzoek (IOO), inclusief het beoordelen van het cognitieve niveau van een kind en de gerelateerde ontwikkelingsfasen a.d.h.v. het Wereldspel . Dit IOO geeft een breed zicht op leer- en gedragsproblemen en geeft speciale aandacht aan het Beelddenken in relatie tot het Wereldspel. De meerwaarde van dit non-verbale toetsen en bijbehorend verslag geeft een breder zicht op de mogelijkheden en problemen van kinderen en jongeren en wordt door scholen zeer op prijs gesteld.
De inhoud van het Individueel Onderwijskundig Beelddenkonderzoek (IOO):
1. Het onderzoek start met het Wereldspel, een non-verbaal instrument waarmee de denkvoorkeur wordt vastgesteld.
2. Het pedagogisch/didactische onderzoek meet alle leeronderdelen en geeft zicht op de stagnaties bij o.a. lezen, rekenen, tekstbegrip, spelling.
3. Het geheugenonderzoek geeft de sterke en zwakke leeringangen aan.
4. De oog screening geeft aan of de beide ogen goed samenwerken.
5. De leerstijlen test geeft de beste manier van leren aan.
6. De non-verbale intelligentie test en het Wereldspel geven een indicatie van het cognitieve niveau.
Op basis van de uitslag is leerondersteuning in het kader van ‘Leren Leren’ mogelijk.
Wil je meer weten over beelddenken en hoogbegaafdheid, schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief. Je blijft dan op de hoogte van de kennisartikelen die we delen. Heb je het vermoeden dat jouw kind hoogbegaafd is en/of een beelddenker is? Neem gerust contact op voor meer informatie.